« Comme son titre l’indique, Doubles vies présente en apparence une façade et, à son envers, un autre agencement de ce qui se donne à voir au premier regard. Ce double jeu est en réalité un trompe-l’œil, un whodunit hitchockien. Pendant presque 1h50, une galerie de personnages tente de comprendre le passage du livre au numérique et les changements que cela représente pour le monde de l’édition. Ils discutent sans fin, théorisent, polémiquent et s’affrontent, chacun avec leurs arguments avant même parfois de dire le contraire, avec une telle vitesse qu’on ne parvient plus à assimiler ce qui se dit. Au bout du compte, tout le monde s’y perd et personne ne sait rien ? Tout irait beaucoup trop vite, à l’image de l’époque dans laquelle nous vivons ? Ce serait poser une analogie trop évidente et sous-estimer l’intelligence du nouveau film d’Olivier Assayas. »
Guillaume Richard1
“Ik wilde een film maken over ideeën, een film die zich zou mengen in het actuele debat”, legt [Assayas] uit. “Omdat het lang duurt om films te maken, komen ze vaak te laat. Ik wilde dat de kijker in zijn eigen leven nog middenin het gesprek staat dat de personages voeren. Op een gegeven moment realiseerde ik me dat ik een komedie aan het schrijven was, omdat die ideeën waar het om draaide alleen op hun plaats vielen via humor en ironie.”
Joost Broeren-Huitenga in gesprek met Olivier Assayas2
Marta Balaga: Why did you decide to focus on the publishing world and not, say, cinema?
Olivier Assayas: I thought that was where these issues hit the hardest. At one point, Guillame Canet’s character says: “Why not just go fully digital?” He has a point, but the reality is that people actually like books. A while ago, everybody was convinced that e-books would be the future, and it didn’t turn out like this at all. The original title of the film was actually E-book, but I dropped it because I thought it was a bit too technical and too cold.
In terms of cinema, the biggest part of the digital revolution has already happened. The medium changed in several major ways during the 1980s and 1990s, when there were still things you couldn’t represent, simply because they were too expensive. Now, these boundaries don’t exist any more. The very core of the medium has changed, and so has the way we consume films. But the reason why I have devoted my life to cinema is because I love the big screen. I still feel its magic, even when I go to a multiplex to watch some bullshit American blockbuster. Netflix and others like it are operating in the space of ambiguity; they are hiring renowned directors to use their names and show this is the kind of content they can provide. But I don’t care – I still want to see Alfonso Cuarón’s new film on the big screen.
Marta Balaga in conversation with Olivier Asayas3
“Assayas lijkt met zijn ingehouden démarche dus vragen te stellen over wat hedendaagse cinema vermag. Daarbij dient het verhaal over de digitalisering van de boekenwereld als spiegel om over het lot van de filmkunst te reflecteren. Series lijken de rol van cinema over te nemen en de kijkervaring is verbrokkeld over allerhande schermen. De publieke omgang met het beeld vindt al langer niet meer in het reservaat van de filmzaal plaats. Het is individueler, vluchtiger en vliedender geworden. Deze verschuiving vraagt voor Assayas niet om moraal maar roept vooral de vraag op naar de overlevingskans van de filmische schriftuur. Zonder nostalgie onderstreept hij de specifieke kracht van cinema, hoe die ooit heeft gewerkt maar ook hoe die vandaag nog steeds kan werken, waar ze ook beleefd wordt. De filmische blik, zo observeert Assayas, leeft door op de kleinere schermen, maar dan als onhandig object van verlangen. De wereld van Netflix knipt de band met cinema niet door maar haalt die voortdurend aan.”
Gerard-Jan Claes4
- 1Guillaume Richard, “« Doubles vies » d’Olivier Assayas : La Grainothèque,” Le Rayon Vert, 15 janvier 2019.
- 2Joost Broeren-Huitenga, “Olivier Assayas over Doubles vies. ‘Ik identificeer me met alle personages, inclusief de idioten’,” De Filmkrant, 11 januari 2019.
- 3Marta Balaga, “Olivier Assayas • Director of Non-Fiction. “At one point, I realised I was making a comedy”,” Cineuropa, 2 september 2018.
- 4Gerard-Jan Claes, “Cinema stand-in,” Sabzian, 17 april 2019.