De cinema van Jan Decorte

De cinema van Jan Decorte

“Het is veel plezieriger om naar theater te kijken dan om theater te maken, en het is veel plezieriger om film te maken dan naar film te kijken, omdat film een veel meer geëvolueerd medium is wat lezen betreft, wat de lectuur betreft. Dat je gewoon iemand zijn gezicht, zijn voorkomen steelt, inblikt op het ogenblik dat het jou bevalt, ontroert, en dat je bij de montage ziet hoe al die berovingen bij elkaar passen. Dat je dan toch iets heel ontroerends bij elkaar kunt passen. Het is roof met wederzijdse toestemming natuurlijk, maar dat vind ik een van de mooie dingen aan film, dat je jouw kijken zichtbaar kunt maken. Dat kan bij theater vrijwel nooit, want bij theater gaat er toch altijd van alles verkeerd. ” – Jan Decorte

Van midden jaren zeventig tot begin jaren tachtig maakte de Belgische theatermaker, auteur en acteur Jan Decorte (1950) twee speelfilms en enkele televisiedocumentaires voor de Belgische openbare omroep: Nature morte (1976), Pierre (1976), Witold Gombrowicz: voorvallen, avonturen (1977), Hedda Gabler (1978) en Jean-Luc Godard: mal vu, mal dit (1978). In slechts drie jaar tijd ontstond het gehele oeuvre van Jan Decorte als filmmaker, een cinema getypeerd door filmische spaarzaamheid en een gededramatiseerde theatraliteit.

Als theatermaker en acteur start Decorte in de jaren zeventig bij het theatergezelschap Het Trojaanse Paard. Begin jaren tachtig leert hij er zijn levenspartner en vaste medewerkster Sigrid Vinks kennen. In 1981 regisseert Jan Decorte voor het Kaaitheaterfestival ‘Maria Magdalena’ van Friedrich Hebbel. In navolging van dat stuk wordt Decorte in 1982 benoemd tot artistiek leider van het gezelschap. De maatschappelijke zetel van de vzw wordt overgebracht naar Brussel en Het Trojaanse Paard wordt HTP. In 1987 verandert de naam van het gezelschap in Jan Decorte en Cie (later, in 1994, volgt nog een laatste naamswijziging naar Bloet). Van dan af aan schrijft Decorte stukken waarin klassieke teksten tot hun essentie worden herleid, poëtische verdichtingen in een eigen kindlijke taal. “Ondanks de breuken die hij in zijn eigen lief en leed aanbracht,” schreef Marianne Van Kerkhoven over Jan Decorte, “loopt er doorheen [zijn] oeuvre toch een duidelijke ‘over de kloven springende’ lijn, namelijk die van een zoektocht naar een steeds grotere eenvoud, naar een essentie van het theater. Is het niet het grote verlangen van elke kunstenaar om zo diep, zo intens door de eigen herhalingen heen te gaan, om het finale doel van de puurheid en de eenvoud te bereiken?”

Jan Decorte speelde in Chantal Akermans Jeanne Dielman, 23, quai du commerce, 1080 Bruxelles de zoon van het hoofdpersonage. Naar aanleiding van de release van haar Golden Eighties interviewde hij Akerman voor de BRT. Eerder had hij voor de openbare omroep ook Jean-Luc Godard geïnterviewd.

index

TEXTS

1
ARTICLE
Werkelijkheidswerk
Timeau De Keyser, Nina de Vroome, 2021
2
ARTICLE
Adolescentie als stilleven
Dirk Lauwaert, 1976
3
ARTICLE
Pierre
Dirk Lauwaert, 1976
4
ARTICLE
Hedda Gabler
Dirk Lauwaert, 1979
5
ARTICLE
De geest van Hedda Gabler
Isolde Vanhee, 2017

FILMS

1
2
3

INTERVIEWS

1
CONVERSATION
“Ik ben het gewend dat het publiek wegloopt”
Frank Zaagsma, 1979
2
CONVERSATION
“Roof met wederzijdse toestemming”
Dirk Lauwaert, 1983

EXTRA'S

1
VIDEO
Jan Decorte over Jeanne Dielman (Chantal Akerman, 1975)
2
VIDEO
Jan Decorte en Sigrid Vinks over Hedda Gabler

DOCUMENTS

1
PDF
Scenario De mijn (Jan Decorte, 1976), televisiespel [verloren film]
2
Scenario Nature Morte (Jan Decorte, 1976), televisiespel [verloren film]
3
PDF
Scenario Pierre (Jan Decorte, 1976)
4
PDF
Scenario Hedda Gabler (Jan Decorte, 1978)